“Ik denk dat vrijwel alle zorglocaties voor mensen met dementie hun deuren kunnen openen.” Aan het woord is Bianca Middelburg, zorgondernemer bij Herbergier Beneden-Leeuwen. Dagelijks zorgt zij met haar partner Martha Neven en een betrokken team voor zeventien bewoners met geheugenproblemen. Dit jaar zwaaien Martha en Bianca af en daarom is hun zoektocht naar opvolgers gestart. Tijdens haar zeven jaar als zorgondernemer heeft Bianca dagelijks de meerwaarde van een open setting mogen ervaren. “Het vergroot het levensgeluk en welzijn van mensen met dementie.”
In Herbergier Beneden-Leeuwen wordt, net als bij alle overige 44 Herbergiers, een open deur beleid gevoerd. Bewoners met dementie kunnen gaan en staan waar ze willen, zowel in het pand als daarbuiten. Keuzevrijheid, eigen regie van de bewoner en een open setting zijn essentieel in het gedachtegoed van de franchiseformule van de Herbergier. In het huidige zorglandschap is dit nog een uitzondering; slechts zeven procent van de verpleeghuizen en kleinschalige woonvormen voert een open deur beleid.
Zorgondernemers Martha Neven (links) en Bianca Middelburg (rechts).
Transparantie is essentieel
Bianca benadrukt dat het belangrijk is om zo transparant mogelijk te zijn naar de wettelijk vertegenwoordigers: hoe ziet een open setting er in de praktijk uit en wat is haalbaar? Ze legt uit dat het team de bewoners uiteraard goed in de gaten houdt. De gemeenschappelijke woonkamer is bijvoorbeeld zo ingericht dat teamleden vanuit alle hoeken goed zicht hebben op de bewoners. De zorgondernemer heeft ervaren dat familieleden het ‘open deuren beleid’ omarmen en als zeer positief ervaren. “Familieleden maken bewust deze keuze. Ze realiseren zich dat hun naaste in de herfst van zijn of haar leven is. Ze hebben veel liever dat hun vader of moeder zoveel mogelijk een eigen leven kan blijven leiden. We hebben in de afgelopen zeven jaar maar een familielid gehad die het open deur beleid toch te spannend vond. Die hebben we geadviseerd om naar een andere kleinschalige woonvorm te gaan.”
Minder onrust
Een voordeel van een open setting is dat er beduidend minder onrust is onder bewoners. Bianca vertelt: “Vaak doet een bewoner de buitendeur open en werpt snel een blik naar buiten. Ze ontdekken dat het hard waait en denken ‘ik ga weer gauw naar binnen. Het gevoel dat het kan, is al genoeg.” Van de veertig bewoners die ze heeft verzorgd, ging maar een klein deel regelmatig aan de wandel. Dit is ook precies waarom ze vindt dat in Nederland het leeuwendeel van zorginstellingen hun deuren zouden moeten en kunnen openen. “Er zijn per locatie vaak maar een paar personen onrustig en daarom kiest men voor een gesloten setting. Hiermee los je het probleem niet op. Sterker nog, die bewoner wordt alleen maar onrustiger en ongelukkiger.”
Goed contact met de buurt
Herbergier Beneden-Leeuwen is gevestigd in een sfeervolle voormalige herenboerderij en heeft een ruime tuin. De gezellige dorpskern is op loopafstand. Investeren in een goed contact met de buurt is belangrijk bij een open setting, legt Bianca uit. Als voorbeeld haalt ze een bewoner aan, die wekelijks langs de telefoonwinkel ging met een ‘kapotte’ telefoon. “De telefoon werkte, maar hij was vrij ver in zijn dementie en kon het toestel niet meer bedienen. Op een gegeven moment zijn we langs gegaan bij de winkel om uit te leggen dat het een bewoner van onze Herbergier was en dat hij heel graag zelfstandig naar de winkel wilde.” Er werd door het personeel tijd vrijgemaakt voor een vriendelijk praatje. “Steeds legden ze geduldig uit hoe hij zijn telefoon moest bedienen. Geweldig toch!”
Hulp van buurtgenoten en politie
Er zijn in de zeven jaar maar een paar spannende momenten geweest. Bianca weet nog goed dat een bewoner aan het einde van de middag aan de wandel was gegaan. “Het was vijf graden buiten en het werd al donker. Na wat rondjes door het dorp te hebben gereden, hebben wij de politie gebeld, want daar hebben wij goede afspraken mee.” Een buurtgenoot had gelukkig onze bewoner in zijn tuin gezien en zelf meteen de politie op de hoogte gesteld. Nadat onze bewoner weer veilig thuis was, heeft het team meteen contact opgenomen met zijn dochter. Bianca legt uit dat de dochter heel begripvol reageerde toen ze hoorde wat er was gebeurd. “Ze zei ons: ‘Dit is het risico van dementie. Als mijn vader zich niet vrij had kunnen bewegen, dan waren zijn laatste jaren veel minder gelukkig geweest.”
Praten, praten en nog eens praten
Doordat een open setting soms belastend kan zijn voor het team, wordt er in Herbergier-Beneden Leeuwen veel over gepraat. “En mocht er onverhoopt toch ooit iets gebeuren, dan staan wij ook voor onze medewerkers. En laten we weten dat dit in deze setting kan gebeuren. Het leven is niet maakbaar.”
Momenteel zijn Martha en Bianca op zoek naar opvolgers om het stokje te gaan overdragen aan nieuwe zorgondernemers van Herbergier Beneden-Leeuwen. Met een gevoel van dankbaarheid kijkt het koppel terug op de afgelopen zeven jaar. Ze hebben hun ziel en zaligheid gelegd in het scheppen van een warme en open woonomgeving. En hierin zijn ze meer dan geslaagd, getuige de 9,8 op Zorgkaart Nederland. Na eindeloos gesprekken te hebben gevoerd aan hun lange keukentafel, hebben ze besloten om op het hoogtepunt te stoppen. “Wij zoeken betrokken, energieke mensen die met passie en bevlogenheid deze grote stap in hun leven willen zetten. En die bovendien het verschil willen maken voor alle mensen en hun naasten die met dementie te maken krijgen.”
Ben jij enthousiast geworden door het verhaal van Bianca en Martha en wil jij meer weten over het leven als zorgondernemer? Meld je dan aan voor de eerstvolgende informatiebijeenkomst.